با گسترش اینترنت، بسیاری از تکنولوژی‌ها با فضای آنلاین ترکیب شده‌اند. بنابراین بسیاری از خدمات شهروندی با کمک اینترنت شکل تازه‌ای به خود گرفته‌اند و با سرعت بیشتری ارائه می‌شوند. بانکداری الکترونیکی یکی از خدمات آنلاین پراستفاده این روزهاست که بسیاری از فرآیندهای زمان‌بر بانکی را به چند مرحله ساده در فضای مجازی تبدیل کرده است. در این مطلب از مجله لندو قصد داریم که در مورد جزئیات این سبک از بانکداری صحبت کنیم. بنابراین برای اطلاع از چندوچون خدمات بانکداری الکترونیک تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
بانکداری الکترونیکی چیست؟
با پیدایش خدمات بانکداری الکترونیک دیگر بیشتر امور بانکی در فضای اینترنت انجام میشود. بنابراین میزان مراجعه‌های حضوری نسبت به گذشته کمتر شده و سرعت انجام این امور به‌واسطه آنلاین بودن بسیار افزایش پیدا کرده است. در واقع با فراهم شدن زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، بسیاری از سرویس‌ها به صورت 24 ساعته ارائه میشود. شروع موج الکترونیکی شدن خدمات بانکی در ایران به اوایل دهه هفتاد برمی‌گردد. امروزه گسترش خدمات آنلاین مالی نسبت به زمان شروع آن سرعت بالایی پیدا کرده است. این رشد تا جایی پیشرفت داشته است که امروزه بسیاری از بانکهای کشور سرویس امضای الکترونیکی را ارائه می‌دهند. با کمک این سرویس دیگر به‌جای حضور در شعبه و امضای قرارداد، امضای مشتری در یک پلتفرم امن به صورت دیجیتالی تعریف و در زمان نیاز بارگذاری میشود.
ابزارهای اصلی در ارائه خدمات بانکداری الکترونیک چیست؟
برای پیاده‌سازی بانکداری الکترونیکی بسترهای مختلفی وجود دارد که یکی از اصلی‌ترین و قدیمی‌ترین آن‌ها دستگاه‌های خودپرداز هستند. همچنین تلفن‌های ثابت برای استفاده از تلفن‌بانک هم یکی از رایج‌ترین ابزارهای خدمات غیرحضوری در گذشته بوده است. دستگاه کارتخوان هم یکی دیگر خدمات بانکداری نوین محسوب میشود. این دستگاه که زیر نظر بانک مرکزی به سیستم بانکداری وارد شد، پرداخت وجه در زمان خریدهای حضوری را راحت‌تر کرد. با گذشت زمان، کم‌کم با اینترنت‌بانک روبه‌رو شدیم که به کامپیوترهای شخصی و تلفن‌های هوشمند سروکار داشتند. در واقع باکمک درگاه‌های پرداخت اینترنتی، فرهنگ خرید آنلاین رواج پیدا کرد. بنابراین در حال حاضر افراد دیگر برای تهیه بسیاری از خدمات و کالاها به‌جای مراجعه حضوری، از طریق تلفن هوشمند یا کامپیوتر شخصی سفارش خودشان را ثبت می‌کنند. مثلاً اگر کسی به دنبال روش‌های خرید اقساطی گوشی است، دیگر باکمک سامانه‌های آنلاین معتبر می‌تواند خرید خود را انجام دهد و به سراغ فروشگاههای اقساطی واقع در سطح شهر نرود.
چند نوع بانکداری الکترونیک داریم؟
خدمات بانکداری الکترونیکی با توجه به سبک خدمت‌رسانی به دو دسته تقسیم میشود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
بانکداری به سبک دوگانه
در بانکداری الکترونیکی دوگانه ما با ترکیبی از خدمات آنلاین و حضوری روبه‌رو هستیم. در واقع مشتریان بانک برای دریافت بعضی از سرویس‌ها همچنان می‌توانند به بانک مراجعه کنند. هنوز ردپای بانکداری سنتی و باجه‌ای در سبک دوگانه دیده میشود و نیروی انسانی همچنان تأثیرگذار است. بیشتر بانکهای حال حاضر کشور مثل آینده، صادرات، ملت و… نمونه‌هایی از بانکداری به سبک دوگانه هستند.
بانکداری تماماً مجازی
در نقطه مقابل بانکداری سنتی و حضوری، بانکهای مجازی قرار گرفته‌اند. در این بانکها تمام خدمات و فرآیندها به صورت آنلاین انجام میشود، اما نیروی انسانی برای تأمین زیرساخت‌ها و پشتیبانی‌های لازم فعالیت دارد. این بانکها هیچ شعبه فیزیکی ندارند، اما معمولاً زیرمجموعه یک بانک شناخته‌شده با سیستم دوگانه هستند. بلوبانک یک مثال بارز از بانکداری مجازی است که یکی از سرویسهای بانک سامان محسوب میشود.
خدمات آنلاین بانکی مزایای بسیاری داشته است. یکی از این مزیت‌ها حذف همه مراحل حضوری برای دریافت وام فوری لندو است. این سامانه مالی به متقاضیان به‌منظور خرید اقساطی کالا وام کاملاً آنلاین ارائه میدهد. این وام با همکاری بانک آینده داده میشود و به چک و ضامن نیازی ندارد.
در بانکداری الکترونیکی چه نوع خدماتی ارائه میشود؟
خدمات بانکداری الکترونیکی به‌طور کلی به سه دسته تقسیم میشود و هر نوع سرویسی در نهایت از جنس یکی از این سه دسته است.
- خدمات اطلاعرسانی ابتدایی‌ترین نوع خدمات بانکداری نوین است که بانکها موظف هستند اطلاعات مرتبط با حساب، از جمله برداشت، واریز و دیگر فرآیندهای مهم را به مشتری اطلاع دهند. این اطلاعرسانی مثل واریز، برداشت و… می‌تواند نمونه‌های پیام‌رسانی خصوصی باشد. اما مثل اطلاع زمان قرعه‌کشی یا اضافه شدن تسهیلات می‌تواند در سطح عمومی قرار بگیرد.
- خدمات تعاملی نوع دیگری از خدمات بانکداری الکترونیک است. در این سطح از خدمات دیگر یک نوع کنش و واکنش غیرحضوری بین بانک و مشتری دیده میشود. در این ارتباط تعاملی مشتری با کمک دسترسی‌های خود از طریق بسترهای امن از جنس متن، صدا می‌تواند با بانک ارتباط برقرار کند و منتظر پاسخگویی بانک باشد. سیستم چت‌های لحظه‌ای در وبسایت‌ها نمونه‌ای از این خدمات هستند. مثلاً ممکن است در مورد یکی از انواع وام بانکی سوال داشته باشید، اما فرصت مراجعه حضوری را نداشته باشید. در این مواقع می‌توانید از سیستم چت‌های لحظه‌ای در سایت یا اپلیکیشن بانک استفاده کنید.
- فرآیندهایی مثل انتقال وجه، صدور چک، افتتاح حساب و… در زمره خدمات تراکنشی قرار می‌گیرد. این نوع از خدمات باید در سطح بالایی از امنیت به مشتریان ارائه شود. در ضمن شفاف‌سازی یکی از اصول اصلی برای ارائه این خدمات است تا مشتری درک درستی از وضعیت فرآیند داشته باشد.
مزایا و معایب بانکداری الکترونیکی چیست؟
خدمات بانکداری الکترونیک مثل هرنوع خدمات دیگری می‌تواند مشمول مزایا و معایب باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مزایا
- اولین مزیت این نوع بانکداری، افزایش سرعت بیشتر امور بانکی است. به دلیل عدم نیاز به حضور در بانک، مشتریان بدون صرف وقت در ترافیک و صف بانکی می‌توانند کارهای خود را انجام دهند.
- مزیت بعدی راحتی بیشتر در زمان انجام امور بانکی مثل پرداخت قبوض، واریز وجه، پرداخت اقساط وام یا خرید قسطی و… است.
- باکمک بانکداری نوین می‌توانید به راحتی از طریق اپلیکیشن‌های بانک یا دستگاه‌های خودپرداز، از میزان موجودی و آخرین تراکنش‌های خود گزارش بگیرید.
- از دیگر جذابیت‌های خدمات بانکداری الکترونیک، افتتاح حساب آنلاین و همچنین مدیریت حساب‌های شخصی با کمک اپلیکیشن‌های بانکی است.
- سیستم الکترونیک بیشتر بانکهای کشور به صورت 24 ساعته و بدون هیچ‌گونه محدودیت زمانی به مشتریان خدمات ارائه می‌دهند.
- بانکداری الکترونیکی با سرعت بالایی در حال به‌روز شدن است. این سرعت بالا سبب شده تا بانکها خدمات متنوع و کاربردی بسیاری را به کاربران ارائه دهند. رقابت ایجادشده بین بانکها به افزایش کیفیت نهایی این خدمات منجر میشود.
- راه‌های ارتباطی مشتری و بانک نسبت به قبل بیشتر شده است. مثلاً اگر تا دیروز برای آن‌که بدانید قوانین سفته چیست، مجبور به مراجعه به بانک بودید، امروزه می‌توانید از بخش سوالات متداول، چت آنلاین و… به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
معایب
- وابسته بودن بسیاری از خدمات بانکداری الکترونیکی به اینترنت گاهی مشکل‌ساز است. در واقع اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشید نمی‌توانید فرآیند را انجام دهید. مثلاً زمانی که با دریافت وام آنلاین به سراغ خرید قسطی کنسول بازی یا دیگر تجهیزات مورد نیازتان می‌روید، برای پرداخت اقساط باید از سیستم الکترونیک استفاده کنید. به همین دلیل به اینترنت نیاز دارید.
- گاهی اینترنت سرعت بالایی ندارد یا در حین انجام کار قطع میشود. در این مواقع تراکنش بانکی شما با اختلال روبه‌رو می‌شودو نمی‌توانید فرآیند را به انتها برسانید. به‌عنوان مثال در زمان خرید کالا با دستگاه کارتخوان به دلیل این اختلال نمی‌توانید وجه را بپردازید و در نهایت با پیام تراکنش ناموفق مواجه می‌شوید.
- قطع بودن سرور یکی از مشکلات سرویسهای آنلاین بانک است که در زمان تغییر زیرساخت‌ها باعث از دسترس خارج شدن بانک میشود.
- بستر آنلاین در عین آن‌که می‌تواند باکمک دانش روز نرم‌افزای و سخت‌افزاری امنیت بالایی داشته باشد، ممکن است با هک کلاهبردان اینترنتی روبه‌رو شود. به همین دلیل در زمان انجام همه امور اینترنتی باید به نکات امنیتی دقت کنید.
- مشخصات حساب کاربری در پلتفرم‌های بانکی و رمز عبور نباید در دسترس دیگران قرار بگیرد. کلاهبرداران با داشتن این اطلاعات می‌توانند حساب افراد را خالی کنند. بنابراین هرگز اطلاعات محرمانه خود را در اختیار دیگران قرار ندهید.
همان‌طور که گفتیم، هرگز اطلاعات محرمانه خود را در اختیار هیچ شخصی قرار ندهید. در شرایط برعکس هم توصیه می‌کنیم هرگز از هیچ‌کس به‌منظور پرداخت‌های افراد مثل تسویه وجه خرید قسطی تلویزیون، پرداخت قبوض و… از کسی رمز عبور نخواهید. مثلاً خیلی از افراد به دلیل مشغله کاری از شما خواهش می‌کنند که امور بانکی آنلاین آن‌ها را انجام دهند. بنابراین اطلاعات خود را در اختیار شما قرار میدهد. شما هرگز این مسئولیت را قبول نکنید تا در صورت مشکلات احتمالی در آینده، انگشت اتهام به سمت شما نباشد.
اطلاعات به‌روز داشته باشید
در سیستم بانکداری الکترونیک باید اطلاعات به‌روزی داشته باشید. بنابراین همیشه از مراجع معتبر این اطلاعات را به‌دست آورید. هرچه بیشتر از این حوزه بدانید، در زمان استفاده از خدمات با خطای کمتری روبه‌رو می‌شوید و گذشته از آن می‌توانید با توجه به نیازتان مناسب‌ترین سرویس را انتخاب کنید. مجله لندو یکی از این منابع معتبر برای دسترسی به اطلاعات به‌روز خدمات بانکداری الکترونیکی است. در این مجله در مورد انواع خدمات بانکی، تسهیلات، بورس، بیمه و… می‌توانید به دانستنی‌های خوبی دسترسی داشته باشید. لندو یک سامانه مالی است که با ارائه وام کاملاً آنلاین، امکان خرید اقساطی را فراهم کرده است. مثلاً با وام لندو می‌توانید به سراغ خرید قسطی لپ تاپ، گوشی، طلا، لوازم خانگی و… بروید. علاوه بر این باکمک این وام می‌توانید هزینه بسیاری از خدمات پرمصرف مثل بیمه، بلیت هواپیما، اقامت و… را هم به صورت اقساطی پرداخت کنید.
سوالات متداول
1ـ بانکداری الکترونیکی چیست؟
در حال حاضر بیشتر سرویسهای بانکی باکمک اینترنت و خطوط تلفن انجام میشود. بنابراین دیگر به مراجعه حضوری به بانک نیازی نیست. با گسترش چنین امکاناتی، بانکداری الکترونیکی خودش را نشان میدهد.
2ـ چند نوع خدمات بانکداری الکترونیک داریم؟
در بیشتر بانکهای کشور، خدمات بانکی ترکیبی از مراجعات حضوری و آنلاین است که به آن سبک دوگانه میگویند. اما بعضی از بانکها هیچ شعبه فیزیکی ندارند و همه امور آن در فضای مجازی انجام میشود.
3ـ در بانکداری الکترونیکی چه نوع خدماتی ارائه میشود؟
خدمات بانکداری الکترونیک از جنس تعاملی، تراکنشی و اطلاعرسانی هستند.
