هرچه اینترنت ابعاد بیشتری در زندگی ما پیدا کند، به موازات راحتی و جذابیتی که با خود به همراه دارد، می‌تواند باعث شکل گرفتن انواع کلاهبرداری‌ها در دنیای مجازی شود. به دلیل گسترش این نوع از جرائم فضای مجازی، شکایت از کلاهبرداران اینترنتی هم به یکی از دغدغه‌های مردم جهان تبدیل شده است. متأسفانه در ایران هم افراد بسیاری در دام مجرمان فضای مجازی گرفتار می‌شوند و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل اطلاع از چگونگی روند شکایت از کلاهبرداری اینترنتی برای این قربانیان می‌تواند کاربردی باشد. بنابراین اگر با چنین مشکلی مواجه هستید، حتماً این مطلب از مجله لندو را مطالعه کنید.
در مورد کلاهبرداری اینترنتی بیشتر بدانید
کلاهبرداری یکی از جرمهای سنگین در قانون کشور است و مجازات مشخصی برای آن در کتاب قانون وجود دارد. کلاهبردارها با ترفندهای فریبکارانه به سرمایه قربانی حمله می‌کنند و باعث افزایش زیان‌های مالی زیادی می‌شوند. با روی کار آمدن اینترنت و تراکنش‌های مجازی، کلاهبرداری هم شکل تازه‌ای به خود گرفت. بنابراین امروزه اینترنت یکی از بسترهای اصلی کلاهبرداری محسوب میشود و مجرمان از ناآگاهی افراد در فضای مجازی سواستفاده‌های بسیاری می‌کنند. به همین دلیل با گسترش انواع جرمهای مالی در فضای مجازی، شکایت از کلاهبرداران اینترنتی هم به یکی از اصلی‌ترین موضوعات قانونی تبدیل شده است. با توجه به اضافه شدن مجازات سنگینی که در کتاب قانون برای کلاهبرداری اینترنتی در نظر گرفته شده است، هر نوع برداشت وجه غیرمجاز از حساب افراد، حمله فیشینگ برای دست‌یابی اطلاعات مهم و ساخت فروشگاههای اینترنتی تقلبی، مشمول شرایط شکایت از کلاهبرداری اینترنتی میشود.
مراقب فروشگاهها و سایت‌های تقلبی باشید!
بسیاری فروشگاههای اینترنتی تقلبی با وعده‌های جالب توجه و تخفیف‌های غیرواقعی، مشتریان بسیاری را در دام خود می‌اندازند تا بتوانند از حساب بانکی آن‌ها سواستفاده کنند. به همین دلیل تنها باید به سراغ مجموعه‌های معتبر بروید و از آن‌ها خرید کنید. مثلاً ممکن است در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، تبلیغاتی مبنی بر دریافت وام‌های خرید کالا با مبالغ بالا و شرایطی بیش از حد آسان ببینید. در نگاه اول ممکن است برای خرید از این مجموعه‌های نامعتبر وسوسه شوید، اما اگر کمی حواستان را جمع کنید، میتوانید به تقلبی بودن سایت و غیرعادی بودن شرایط آن پی ببرید.
متأسفانه با توجه به گرانی کالاها و افزایش تقاضا، عده‌ای سودجو ممکن است با تبلیغات دروغین، شما را به تهیه کالا از آن‌ها با پیش‌پرداخت ترغیب کنند. اما یادتان باشد که برای چنین اقدامی حتماً از سامانه‌های معتبر و شناخته‌شده وام دریافت کنید. به‌عنوان مثال اگر وارد صفحه خرید قسطی شوید، میتوانید در سامانه معتبر لندو برای دریافت وام کالا ثبتنام کنید. این وام با همکاری بانک آینده ارائه میشود و تمام مراحل آن به صورت آنلاین پیش می‌رود. در ضمن برای دریافت وام کالای لندو نیازی به پیش‌پرداخت، چک و ضامن نیست.
برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چه مراحلی را باید طی کنیم؟
قربانیان کلاهبرداری‌های اینترنتی باید به محض روبه‌رو شدن با هرگونه سواستفاده در فضای مجازی، حتماً از این مجرمان شکایت کنند. کلاهبرداری و دیگر جرائم اینترنتی از طریق قانون قابل پیگیری است و مثل تمام رفتارهای ضدقانونی برای آن مجازات وجود دارد. بنابراین اگر درگیر جرائم اینترنتی هستید، شکایت از کلاهبرداران اینترنتی را در برنامه‌های خود قرار دهید. برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی پیش از هر اقدامی باید با کمک مدارک شناسایی خود در سامانه ثنا (sana.adliran.ir) ثبتنام کنید. پس از ثبتنام در این سامانه با وارد شدن به سایت نوبت‌دهی سامانه خدمات الکترونیک قضایی (nobat.kdke.ir)، برای مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی، نوبت بگیرید. در روز و ساعت مقرر به دفتر خدمات الکترونیک مراجعه و شکایت خودتان را ثبت کنید.
حتماً هر نوع مدرکی که در مورد وقوع کلاهبرداری دارید، به شکایت خود ضمیمه کنید تا برای اثبات جرم دلایل کافی داشته باشید. به‌عنوان مثال این مدارک می‌تواند فیش‌های تراکنش، پرینت صفحات سایت یا آدرس آن باشد.
مراحل بعدی شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
بعد از آن‌که شکایت شما از کلاهبرداران ثبت شد، پرونده برای رسیدگی به دادسرای جرائم رایانه‌ای فرستاده میشود. این دادسرا به‌طور تخصصی پرونده‌های جرمهای به‌وقوع پیوسته در فضای مجازی را بررسی می‌کند. در صورتی که پرونده به تحقیقات بیشتری نیاز داشته باشد، پرونده از دادسرا به پلیس فتا یا پلیس آگاهی فرستاده میشود. بعد از انجام تحقیقات کافی، پرونده مجدد در اختیار دادسرا قرار می‌گیرد تا در صورت تأیید جرم، به دادگاه کیفری ارسال شود. در مرحله آخر، با تشکیل دادگاه، برای شکایت مطرح‌شده در پرونده حکم صادر خواهد شد.
با شایع‌ترین انواع روشهای کلاهبرداری اینترنتی آشنا شوید
کلاهبرداران اینترنتی مثل مجرمان مالی در فضای فیزیکی، از ناآگاهی قربانی سواستفاده می‌کنند. همان‌طور که عدم اطلاعات در مورد نحوه استفاده از چک و سفته می‌تواند بهانه‌ای برای کلاهبرداری مجرمان از شما باشد، نداشتن اطلاعات کافی در مورد روشهای امن تراکنش در این فضای آنلاین هم می‌تواند به وقوع جرائم اینترنتی دامن بزند. بنابراین هرچه بیشتر از روند هر نوع خرید و فروشی مطلع باشید، احتمال گرفتار شدن در دام کلاهبرداران چه در فضای فیزیکی چه مجازی کمتر میشود. به‌عنوان مثال اگر وارد صفحه سفته در مجله لندو شوید، اطلاعات کافی در مورد معامله با سفته را یاد خواهید گرفت. در مورد انواع جرائم اینترنتی هم لازم است بیشتر از قبل بدانید تا کمتر گرفتار کلاهبرداری شوید. در ادامه به چند نمونه از روشهای سواستفاده مالی در فضای آنلاین اشاره خواهیم کرد.
1ـ مجرمان اینترنتی شما را با فهرستی از کالاها یا خدمات ارزان‌قیمت مثل خرید لوازم الکترونیکی، رزرو هتل، خرید تور سفر و… وسوسه می‌کنند تا هیجان‌زده شوید و با کمترین فکری روی لینک مورد نظر بزنید. در این روش، مجرمان کاربران را به صفحات پرداخت جعلی پرداخت بانکی هدایت می‌کنند. مجرمان در این صفحات جعلی، اطلاعات بانکی فرد قربانی را به راحتی به‌دست می‌آوردند و حساب او را خالی می‌کنند.
2ـ تماس‌های تلفنی ناگهانی به افراد و کشاندن آن‌ها به پای دستگاه‌های خودپرداز به بهانه‌های دروغین، یکی از ترفندهای کلاهبرداران برای خالی کردن حساب قربانیان است. بعضی از این بهانه‌ها ممکن است ادعای واریز اشتباهی پول به حساب قربانی باشد. در واقع در چنین شرایطی کلاهبرداران قربانیان را دست‌پاچه می‌کنند تا بدون آن‌که از صحت این ادعا مطمئن شوند، هرچه سریع‌تر پول را از حساب خود خارج کنند.
3ـ یکی از اصلی‌ترین ترفندهای کلاهبرداری از قربانیان، سواستفاده از احساسات آن‌هاست. به‌عنوان مثال این مجرمان گاهی در پوشش خیریه و کمک به افراد نیازمند، از بسیاری از افراد اخاذی می‌کنند. در چنین مواقعی پرینت پرداخت پول به این خیرین دروغین می‌تواند یکی از مدارک معتبر در زمان شکایت از کلاهبرداری اینترنتی باشد.
4ـ اینترنت‌های رایگان در مکان‌های عمومی می‌تواند یکی از وسیله‌های کلاهبرداری برای مجرمان اینترنتی باشد. چون هک سیستم‌های کامپیوتری در چنین شرایطی آسان‌تر است و مجرمان به راحتی اطلاعات بانکی افراد را پیدا می‌کنند.
چگونه از وقوع کلاهبرداری‌های اینترنتی جلوگیری کنیم؟
پیش از آن‌که درگیر شکایت از کلاهبرداران اینترنتی شوید، باید از وقوع آن پیشگیری کنید. بنابراین لازم است در مورد روشهای پیشگیری از وقوع جرمهای اینترنتی بیشتر بدانید. به‌عنوان مثال اگر خودتان فروشگاه اینترنتی دارید، حتماً با کمک متخصصان امنیت صفحات خود را بالا ببرید. استفاده از بهترین فایروال‌ها، آنتی‌ویروس‌ها و… یکی از راهکارهای پیشگیری محسوب میشود. همچنین اگر فقط یک خریدار هستید، حتماً تلفن همراه و کامپیوترتان را به آنتی‌ویروس‌ها و فایروال‌های قوی مجهز کنید. علاوه بر این باید حواستان به ایمیل‌های نامعتبر باشد و روی هر لینکی نزنید. یکی از نکاتی که لازم است برای پیشگیری از جرائم اینترنتی به شما بگوییم این است که هرگز اطلاعات هویتی، رمز بانکی و نام کاربری ورود به شبکه‌های اجتماعی خودتان را در اختیار کسی قرار ندهید.
هرچه بیشتر بدانید، کمتر طعمه می‌شوید!
در آخر این مطلب باید باز این نکته را یادآوری کنیم که برای آن‌که مجبور به صرف زمان برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی نشوید، باید اطلاعات بهروزی از روشهای تجارت و خرید و فروش داشته باشید. در این مطلب به چگونگی شکایت از کلاهبرداران اینترنتی اشاره کردیم، اما پیش از این مرحله لازم است که با کمک منابع مختلف و معتبر اطلاعات خودتان را در مورد انواع معاملات انجام‌شده در فضای اینترنت افزایش دهید. دیگر امروزه می‌دانیم که علاوه بر خرید از فروشگاههای آنلاین، بسیاری از تجارت‌های بزرگ هم با کمک اینترنت انجام میشود. به همین دلیل به شما پیشنهاد می‌کنیم که در مورد هرکدام از این معاملات بیشتر بدانید. به‌عنوان مثال اگر وارد صفحه سرمایه گذاری در بورس در مجله لندو میتوانید در مورد روند این سرمایه‌گذاری و سایت‌های معرفی‌شده و قانونی در این حوزه بیشتر بدانید. علاوه بر بورس در مورد هرگونه مباحث مالی میتوانید در مجله لندو بخوانید و اطلاعات بهروزی به‌دست آورید.
سوالات متداول
1ـ شکایت از کلاهبرداری اینترنتی شامل چه جرمهایی میشود؟
برداشتهای غیرمجاز از حساب افراد، سرقت اطلاعات مهم بانکی، ساخت فروشگاهها و صفحات درگاه پرداخت تقلبی و… نمونهای از جرمهای اینترنتی قابل پیگیری هستند.
2ـ برای شکایت از کلاهبرداران اینترنتی باید چه کاری انجام دهیم؟
اول از همه باید در سامانه ثنا ثبتنام کنید. سپس با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی میتوانید پیگیر شکایت خودتان شوید.
3ـ چگونه از وقوع کلاهبرداری اینترنتی جلوگیری کنیم؟
هرگز از فروشگاههای آنلاین ناامن خرید نکنید، وارد هر لینکی نشوید و هرگز رمزهای بانکی خودتان را در اختیار کسی قرار ندهید. در ضمن همیشه در مورد روشهای معاملات مختلف در فضای آنلاین اطلاعات بهروزی داشته باشید.
