بیمه خویش فرما مخصوص افرادی است که خودشان بدون الزام وجود کارفرما برای ثبتنام بیمه اقدام میکنند. افرادی که به صورت دورکاری، آزاد و خوداشتغالی درآمدزایی میکنند یا اصلاً شاغل نیستند تا بتوانند زیرمجموعه بیمه کارفرما شوند، میتوانند حق بیمه خود را به صورت مستقیم به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز کنند. به این‌صورت از طریق بیمه خویش فرما، سابقه بیمه برای این افراد لحاظ خواهد شد. برای آشنایی بیشتر با چندوچون این بیمه، پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب از مجله لندو را تا انتها مطالعه کنید.
بیمه خویش فرما برای چه افرادی کاربرد دارد؟
یکی از مزایای اشتغال در شرکت یا واحدهای صنعتی و تجاری معتبر، عضویت در بیمه تأمین اجتماعی و ثبت سابقه بیمه است. در واقع در چنین حالتی هر شخص توسط کافرما بیمه میشود و حق بیمه او به صورت غیرمستقیم پرداخت میشود. این نوع عضویت در بیمه با عنوان بیمه اجباری معرفی میشود. در این شرایط بیشتر حق بیمه را کارفرما و بخش کوچکی از آن را نیروی کار باید پرداخت کند. اما اگر کسی به صورت خوداشتغالی، آزاد یا به‌عنوان نیروی دورکار در خانه فعالیت کند، دیگر نمی‌تواند از مزیت بیمه اجباری بهره‌مند و مشمول حمایت کارفرما شود. در نتیجه اگر حق بیمه برای او پرداخت نشود، سابقه بیمه هم برای او ثبت نخواهد شد.
البته در این مواقع هم می‌توان با کمک طرح بیمه خویش فرما در سازمان تأمین اجتماعی، سابقه ثبت کرد. بنابراین افراد بدون واسطه و نیاز به رابطه رئیس و مرئوسی هم میتوانند حق بیمه بیشتری نسبت به نیروی شاغل در مجموعه‌ها بپردازند و در سازمان بیمه برای خود سابقه ثبت میکنند. پس در زمان بررسی سوابق بیمه تامین اجتماعی در سایت خدمات این سازمان، همه ماه‌هایی که خود شخص حق بیمه را بدون واسطه به حساب تأمین اجتماعی واریز کرده است، در سابقه او ثبت میشود. یعنی دیگر برای داشتن این سابقه به اشتغال در هیچ ارگانی نیازی نیست.
مزایای بیمه خویش فرما چیست؟
بیمه خویش فرما مثل بیمه اجباری مزایای بسیاری دارد و هرکدام از این مزیت‌ها می‌تواند در زمان خود بسیار کاربردی باشد. در ادامه به اصلی‌ترین ویژگی‌های این بیمه اشاره خواهیم کرد.
- با پرداخت ماهانه حق بیمه مشخص، همه افراد میتوانند مثل بیمه اجباری از خدمات درمانی طرف قرارداد با تأمین اجتماعی استفاده کنند.
- علاوه بر بیمه‌شده اصلی، افراد مشمول تکفل هم میتوانند از پوشش‌های درمانی بهره‌مند شوند.
- همه بیمه‌شدگان خویش‌فرما میتوانند با توجه به مدت زمان پرداخت حق بیمه و سابقه ثبت‌شده، در زمان مناسب بازنشسته شوند و مستمری دریافت کنند.
- در بعضی از مواقع، در صورت فوت فرد بیمه‌شده مبلغی به‌عنوان هزینه کفن و دفن به خانواده او داده خواهد شد.
- بعد از فوت فرد بیمه‌شده، مستمری بیمه به خانواده و افراد ذی‌نفع تعلق می‌گیرد.
پوشش خدمات درمانی تأمین اجتماعی چه در بیمه خویش فرما چه اجباری، بسیار محدود است. بنابراین برای جبران هزینههای پزشکی لازم است که برای ثبتنام بیمه تکمیلی اقدام کنید. بیمه تکمیلی به صورت گروهی و انفرادی ارائه میشود و می‌تواند بخش بزرگی از هزینههای درمانی را پشتیبانی کند.
مزیت‌های بیمه اجباری نسبت به بیمه خویش فرما چیست؟
بیمه اختیاری در بسیاری از خدمات مثل بیمه اجباری است، اما بعضی موارد را پوشش نمی‌دهد. در ادامه به تفاوت‌های این دو بیمه اشاره خواهیم کرد تا متقاضیان شناخت بهتری نسبت به هر دو بیمه پیدا کنند.
1ـ تفاوت میزان پرداخت حق بیمه خویش فرما با اجباری
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو بیمه، میزان نرخ پرداختی حق بیمه است. در نوع اجباری، میزان تعرفه بیمه 30 درصد از حقوق است. البته فرد بیمه‌شده یا همان نیروی کار تنها 7 درصد آن را از حقوق خود می‌پردازد. پرداخت 23 درصد باقی‌مانده از وظایف کارفرما محسوب میشود. اما در نوع اختیاری تعرفه بیمه خویش فرما به میزان 27 درصد محاسبه میشود. پرداخت کل حق بیمه به دلیل نبود شخص کارفرما، برعهده فرد بیمه‌شده است.
2ـ پرداخت کمک هزینه ازدواج به زوج‌های جوان
یکی از خدمات بیمه تأمین اجتماعی، پرداخت کمک‌هزینه ازدواج به زوج‌های جوان است. اگر عروس و داماد در هنگام عقد مشمول بیمه اجباری باشند، میتوانند این کمک هزینه را دریافت کنند. البته منوط به این شرط که در طول 5 سال گذشته هر دو نفر شاغل بوده و حداقل 720 روز سابقه بیمه در طول این مدت برای آن‌ها ثبت شده باشد. متأسفانه امکان استفاده از این کمک‌هزینه برای بیمه‌شدگان اختیاری وجود ندارد. اما اگر زوج‌های جوان به قصد خرید کالا به دنبال کمک هزینه هستند، میتوانند با رفتن به صفحه خرید قسطی در سامانه لندو تا سقف 20 میلیون تومان بدون چک و ضامن وام دریافت کنند. این وام با همکاری بانک آینده داده میشود و مخصوص خرید آنلاین کالا و خدمات است. برای ضمانت این وام باید از طریق پنل بانک یک سفته الکترونیکی تهیه کنید.
3ـ خدمات درمانی بیشتر به مشمولان بیمه اجباری
پوشش بیمه تأمین اجتماعی برای بیمه‌شدگان اجباری نسبت به خویش فرما بیشتر است. البته ناگفته نماند که در هر دو حالت محدودیت خدمات درمانی به چشم می‌خورد و فقط در بعضی از مراکز طرف قرارداد می‌توان از تأمین اجتماعی استفاده کرد. بنابراین بدون داشتن بیمه تکمیلی، قدرت مالی شما در پرداخت هزینههای درمانی کم خواهد شد. اگر در جایی مشغول به کار نیستید یا کارفرمای شما در ثبتنام بیمه تکمیلی کوتاهی کرده است، می‌توانید به سراغ نوع انفرادی یا همان خانوادگی این بیمه بروید. در صورتی که بودجه شما برای پرداخت هزینه بیمه تکمیلی انفرادی کافی نیست، می‌توانید وارد صفحه خرید با سفته در سامانه لندو شوید و این بیمه را به صورت اقساطی از سایت‌های فروش بیمه طرف قرارداد با لندو تهیه کنید.
4ـ اختصاص مستمری به نیروهای از کارافتاده مشمول بیمه اجباری
هر دو نوع بیمه اختیاری و اجباری به بازنشستگان مستمری می‌دهد. اما در صورت از کارافتادگی شرایط کمی برای این دو بیمه متفاوت است. در واقع مستمری از کار افتادگی به بیمه‌شدگان خویش‌فرما به دلیل پیش‌آمدهای ناشی از کار و همچنین نقص عضوهای جزئی تعلق نخواهد گرفت.
5ـ پرداخت بیمه بیکاری به کارمندان و کارگران
همان‌طور که در مزیت‌های قبلی شرح داده شد، بیمه اجباری در بعضی از موارد نسبت به بیمه خویش فرما برتری دارد. یکی دیگر از خدمات قابل ارائه به نیروی کار مشمول بیمه اجباری، پرداخت حق بیمه بیکاری در صورت ترک ناخواسته کار است. در واقع اگر کارمندان یا کارگران یک مجموعه به دلایل تعدیل نیرو، بلایای طبیعی و… شغل خود را از دست بدهند، بیمه تأمین اجتماعی موظف است که ماهانه به حساب او مبلغی را به‌عنوان بیمه بیکاری تا مدت زمانی مشخص واریز کند. مبلغ این واریزی به حداقل دستمزد اعلامشده در همان سال، سابقه بیمه و همچین وضعیت تأهل فرد بستگی دارد. یادتان باشد که برای دریافت حق بیمه در دوران بیکاری به یک حساب بانک رفاه کارگران نیاز است.
تفاوت بیمه خویش فرمای اختیاری با بیمه مخصوص مشاغل آزاد چیست؟
همان‌طور که گفتیم، برای عضویت در بیمه خویش فرما نیازی به وجود کارفرما نیست و خود متقاضی می‌تواند بدون واسطه برای ثبتنام آن اقدام کند. اما این بیمه خود به دو نوع اختیاری و بیمه مشاغل آزاد تقسیم میشود. بیمه اختیاری مخصوص کسانی است که مشمول پوشش بیمه اجباری نیستند. این افراد با پرداخت حق بیمه 27 درصدی میتوانند از مزایای بیمه خویش فرما استفاده کنند. اما برای بیمه مشاغل آزاد، میزان حق بیمه با درصدهای مختلف 12، 14 و 18 محاسبه میشود و هرکدام پوشش‌های متفاوتی دارند.
شرایط ثبتنام بیمه اختیاری چیست؟
متقاضیان بیمه اختیاری باید حداقل سابقه 30 روز بیمه اجباری داشته باشند. یعنی حداقل باید تا پیش از درخواست بیمه اختیاری، یک ماه در یک مجموعه کار کرده و کارفرما نام او را به فهرست بیمه‌شدگان اضافه کرده باشد. افراد بدون این سابقه حداقل یک ماهه، باید به سراغ بیمه مشاغل آزاد بروند.
میزان سن متقاضی از دیگر شروط مهم در زمان ثبتنام بیمه اختیاری است. در واقع حداکثر سن مجاز خانم‌ها و آقایان برای ثبتنام بیمه اختیاری 50 سال است. البته اگر به ازای هر یک سال اختلاف سن، افراد سابقه بیمه سالانه داشته باشند، میتوانند باز هم برای بیمه اختیاری اقدام کنند. همچنین با داشتن حداقل 10 سال سابقه بیمه، بدون در نظر گرفتن شرایط سنی میتوانند ثبتنام کنند.
ناگفته نماند که برای خانم‌ها با همین شرایط سنی و با همان استثناهای گفته‌شده، علاوه بر بیمه اختیاری طرح دیگری هم وجود دارد تا بتوانند با پرداخت حق بیمه، بدون نیاز به وجود کارفرما برای عضویت بیمه تأمین اجتماعی اقدام کنند. این طرح با عنوان بیمه زنان خانه دار شناخته میشود. بیمه زنان خانه دار یکی دیگر از انواع خدمات بلندمدت سازمان تأمین اجتماعی برای زنان است که برای استفاده از آن الزام اشتغال به کار وجود ندارد.
نکته مهم بعدی، میزان حق بیمه پرداختی است. به همین منظور، با توجه به نرخ 27 درصدی حق بیمه اختیاری، متقاضیان این بیمه در سال 1401 براساس حداقل دستمزد اعلامشده، باید در هر ماه حدود 1.400.000 تومان به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز کنند.
شرایط پرداختی حق بیمه مشاغل آزاد چیست؟
حق بیمه مشاغل آزاد با درصدهای 12، 14 و 18 محاسبه میشود. پوشش بیمه مشاغل آزاد براساس درصدهای حق بیمه در ارائه خدمات مستمری و بازنشستگی متفاوت است. تفاوت پوشش و میزان پرداختی حق بیمه سال 1401 را در جدول زیر می‌توانید ببینید.
| نرخ حق بیمه | پوشش بیمه | پرداختی ماه‌های 30 روزه در سال 1401 | پرداختی ماه‌های 31 روزه در سال 1401 |
| 12 درصد | مستمری بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی | 501,507 تومان | 518,289 تومان |
| 14 درصد | مستمری بازنشستگی و فوت بعد و قبل از بازنشستگی | 585,165 تومان | 604,670 تومان |
| 18 در صد | بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی‌های غیرجزئی | 752,355 تومان | 777,433 تومان |
مدارک لازم برای ثبت نام بیمه خویش فرما
برای ثبتنام بیمه خویش فرما اختیاری یا مشاغل آزاد به مدارک زیر نیاز دارید:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی
- اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافی آقایان
- 5 عدد عکس 4×3 جدید برای انجام معاینات پزشکی
- ارائه شماره بیمه (در صورت داشتن سابقه)
اگر قبلاً حق بیمه پرداخت کرده‌اید و کمتر از 9 ماه از زمان آخرین پرداخت شما گذشته باشد، نیازی به معاینه پزشکی نیست. البته در بعضی موارد استثنا به تشخیص سازمان بیمه باید مجدد برای انجام این آزمایش‌ها آماده باشید.
با مراجعه به شعب بیمه به صورت حضوری یا ورود به سایت خدمات تأمین اجتماعی به صورت آنلاین می‌توانید برای ثبتنام بیمه خویش فرما اقدام کنید. در روش آنلاین باید از منوی «بیمه شدگان»، گزینه «بیمه شدگان خاص» را انتخاب کنید. در فهرست نشان داده شده با انتخاب هر یک از گزینه‌های «انعقاد قرارداد بیمه صاحبان مشاغل آزاد» و «انعقاد قرارداد بیمه اختیاری» می‌توانید فرم مربوط را تکمیل و برای ثبتنام اقدام کنید.
ثبتنام بیمه، یک قدم برای تضمین آرامش در آینده
تأمین آرامش زندگی در فواصل کوتاه‌مدت یا بلندمدت یکی از خواص عضویت در بیمه است. بنابراین در طول زندگی باید از طرح‌های مختلف این نوع از خدمات شهروندی استقبال کنید تا کمتر برای روزها و سال‌های آتی دغدغه داشته باشید. علاوه بر بیمه خویش فرما یا اجباری سازمان تأمین اجتماعی، بسیاری از بیمه‌های دیگر هستند که میتوانند کیفیت زندگی را تاحدودی افزایش دهند. به‌عنوان مثال بیمه عمر یکی از خدمات ارائه شده توسط شرکت‌های معتبر بیمه است که می‌تواند در دوران کهن‌سالی دغدغه‌های زندگی را کمتر و همچنین موجبات نوعی سرمایه‌گذاری را برای متقاضی فراهم کند. برای آشنایی بیشتر در مورد این بیمه و سایر طرح‌های شرکت‌های بیمه، حتماً مطالب مجله لندو را دنبال کنید.
سوالات متداول
1ـ چه کسانی میتوانند بیمه خویش فرما را ثبتنام کنند؟
کسانی که در حال حاضر توسط کارفرما بیمه نشدهاند یا به صورت خوداشتغالی درآمد کسب میکنند، میتوانند به سراغ بیمه خویش فرما بروند.
2ـ میزان حق بیمه اختیاری چقدر است؟
در سال 1401 حق بیمه اختیاری با نرخ 27 درصد محاسبه میشود که با توجه به حداقل دستمزد اعلامشده در سال، تقریباً 1.400.000 تومان است.
3ـ حق بیمه مشاغل آزاد چند درصد است؟
این حق بیمه با درصدهای 12، 14 و 18 درصد محاسبه میشود و هرکدام با توجه به میزان پرداختی، شرایط متفاوتی در پوششها دارند.
